U.S. Department
of Justice
Beehaz’áanii Bee Nahwiidiit’aají éí Halgai Hahozojí Aadahwiinít’ı̨́ bił haz’ą́ ą́ dóó Naaltsoos Bee Ahidiníłnáo Ak’i’diit’įį niiltsoozígíí éí Beehaz’áánii Hast’ą́ ą́ Na’alkaagi Bee K’ééhodoodǫǫłgi choodoo’įįł
Jíídą́ą́ Beehaz’áanii Bee Nahwiidiit’aají bits’ą́ą́dóó ha’oozíí’Naaltsoos Bee Ahidiníłnáo Ak’i’diit’įįhígíí (Memorandum of Understanding, MOU) éí Halgai Hahozojí Aadahwiinít’ı̨́, Aadahwiinít’ı̨́įgi Naanish Bik’ił Adéestįį’jí (Administrative Office of the Courts, AOC) bit’a’gi niiltsooz éí beego Dine’ Bilagáana bizaad t’áá bánantł’ahgo (Limited English Proficiency, LEP) dóó t’áábí bibeehaz’áanii bąąh siláhígíí hazhó’ó nidoolkah dóó Halgai Hahozojí aadahwiinít’ı̨́ bee bá’ahóót’i’ dooleeł.
Áánahwiit’aahjí da’íínísh éí bee niiltsooz díí Mayes Ałtsíísígo Hahoozo Aadahwinít’ı̨́ doo hééshı̨́ı̨́ Bilagáana bizaad t’áá bánintł’ahígíí doo t’áá’áníít’éejį bił na’azhnish da. Beehaz’áanii Bee Nahwiidiit’aajį’ hayiłwod Beehaz’áanii Hastąąh góne’ Beehaz’áanii T’ááhó Hąąh Siláhígíí 1964 (Civil Rights of 1964) (Title VI) éí ání doo éí beehaz’áada diné yits’ą́ą́dóó yigháłígíí, bikági ánoolin, dóó aláago áká’aná’awo’ choyoł’ı̨́įgo doo bik’ijį’ ni’t’oonish da. Áánahwiit’aahjí da’íínísh dę́ę́’ átsé díí Beehaz’áanii Hastąąh góne’ (Title VI) na’alkaah ne’ kóyiilaah AOC éiyá hayitáo lá bohónéezą́ogo Diné Bilagáana bizaad t’áá bánanitł’ahiígíí (LEP) adahwiinít’ı̨́ı̨́ góne’ bił na’anish dooleełgi yik’eh áyiilaahjį’. AOC hast’eyiilaaígíí éí at’a’halne’é Diné Bilagáana bizaad t’áá bánanitł’ah (LEP) bá hólǫ́ǫgo áyiilaah, saad bee yá’át’i’gi yik’idées’ı̨́ı̨́’ígíí ła’ naanish baadeet’ą́, dóó beehaz’áanii ályaah. Díí beehaz’áanii éí at’a’halne’é bich’į siláhígíí éí Diné Bilagáana bizaad t’áá bánanitł’aaígíí éí doo yik’éh needoolééłgóó áyiilaah. Áádóó ałdó’ nitsaahohozojí béeso ła’ básinilgo at’a’halne’é dóó saad neezo dooígíí bich’į silá biniyé.
“Diné t’áá Bilagáana bizaad binanitł’ahgo doo éí haiyit’áo doo bik’ijį’ doozo da dóó bá at’a’halne’dooígíí t’áádoo bantł’aaí adazosiní áko aadahwinít’ı̨́ góne’ at’ah binaanish íidooliił” ní Agha’diit’aahii At’isgo Dasidáhígíí bikéédóó danánásdáhígíí General Kristen Clarke díí Aadahwiinit’ı̨́ Da’íníísh T’ááho Beehaz’áanii Hąąh Siláhígíí Bee Há’ahóót’i’gi Bik’i’adéest’ı̨́ı̨́jí. “Díí bee ałha’deet’ánígíí éí binajį’ t’áá ałtsoh bila’ashdla’ii adahwinít’ı̨́ góne’ bá adahast’i’ dooleeł azhą́ Bilagáana bizaad bił nanitł’ah ndi dóó Halgai Hahozojí adahwiinít’ı̨́ choyooł’ı̨́įdoo.”
“Díí Nitsaahahozojí beehaz’áanii ályaaígíí dóó Naaltsoos Bee Ahidiníłnáo Ak’idiit’įįhígíí, Halgai Hahozojí éí aadahwiinít’ı̨́ t’áá’ałtsoh bá’ahót’i’go yideeshnish,” ní U.S. ji’ Agha’diit’aahii
Tsoh Clinton J. Johnson kojí bá Halgai Hahozo Náhokosjí bił Hahozo Da'ínííshjí (Northern District of Oklahoma). “Nihí éí nitsaago hahozojí bił nideelnishgo t’áá’ałtsoh bee Haz’áanii Hastą́ą́ dóó bíla’ashdła’ii ’óhóólnííh bąąh siláhígíí adahwiinít’ı̨́ yik’ehósin dooleeł biniyé.”
Naaltsoos Bee Ahidiníłnáo Ak’idiit’įįhígíí biyaadóó, AOC éí ha’oozíí’ dóó bee ak’e’ashchı̨́įgo áyiilaago saad bee háká at’oowoł díí adadahozistą́ǫ hahwiinít’ǫ́o dóó aadahwiint’ı̨́ góne’ báá’ílínígíí doo Diné Bilagáana bizaad bił nanitł’ahígíí doo yik’é ni t’oolééł da, nitsaahgo hahozojí saad bee háká at’oowołígíí bik’eh áhoolyaah, dóó naaltsoos bee ’éédahóziníí saad bik’it’iitįįhgo ádoolnííł. AOC éí bahwiinít’ínígíí binaaltsoos nidandeehígíí hazhó’ó bikéé’ adéest’ı̨́ı̨́go bá at’a’hane’ hólǫ́ǫgo íidoolííł, at’a’hane’ wókaad biniyé naaltsoos nehe’nííłígíí, adahwiinít’ı̨́įgi at’a’hane’ holǫ́ níigo hane’ íł’ı̨́į dooleeł, dóó naalkidí biyi’jı̨́’ adahwiinít’ı̨́įgi nidaalnishígíí hayit’áo ách’iił’įį.
Díí bahwiinít’ínígíí éí T’ááhó Beehaz’áanii Hą́ą́h Silá bił da’ííníshjí be’agha’diit’aahii danilínígíí dóó Halgai Hahozo Náhokosjí bił Hahozo Da’ínííshjí ahił nidaashnish. Náásgóó díí hane’ biniyé T’ááhó Beehaz’áanii Hą́ą́h Silá bił da’ííníshjí béésh nitsíkees biyi’jį www.justice.gov/crt dídíí’įįł, dóó Bilagáana bizaad bee hach’į’ anáhóót’i’go dóó Beehaz’áanii Hast’ą́ą́ si’áníí éí www.lep.gov gi daaszo. T’áá hééshı̨́ı̨́ óhólnííh hąąsiláhígíí bił asziigo éí www.civilrights.justice.gov/report biyi’jį’ baahoshdoolne’ doodai’ U.S. Agha’diit’aahii Tsoh Halgai Hahozo Náhokosjí bił Hahozo Da’ínííshjí jį’ www.justice.gov/usao-ndok/contact-us.